De Witte Kerk met haar lange geschiedenis wordt in ons dorp gekoesterd. Het gebouw en haar (kerk)hof verbindt ons met het verleden, een plek met een ziel. Dat missen we elders in het dorp, want in de vorige eeuw zijn vele oude gebouwen gesloopt, meestal met pragmatische toestemming van “Herenweg 4”. Maar locaties houden hun historie. Ter Lugt aan de Delfweg is daar een voorbeeld van.
De namen Delfweg en Ter Lugt komen we al in de 15e eeuw tegen. In het gebied werd veen gedolven en de weg lag in terrein dat regelmatig drassig was. Zo stond in 1619 de Ruigenhoek weken onder water omdat de afvoersluis in de Hillegommer Beek te laat was opengezet. De inrichting van de Hoogeveense en Zilker polder maakte een einde aan de drassigheid. Bekend is dat de Haarlemse familie Van der Laen eigenaar was van boerderij Ter Lugt gedurende de 16e eeuw. Daaronder viel ook het via een binnenweg verbonden Espelduijn. Gerrit van der Laen trouwde in 1508 met Dieuwer Ewoutsdochter en waarschijnlijk bracht zij de boerderij als bruidsschat in. Haar vader Ewout en grootvader Willem Bartoenszoon waren rentmeesters van klooster Leeuwenhorst. Zij worden al in de tweede helft van de 15e eeuw in verband gebracht met het gebied rond de Delfweg.
De familie Van der Laen is tot 1598 eigenaar gebleven en verpachtte de boerderij onder meer aan Geryt Jacobszoon, die in 1530 op Ter Lugt werd vermoord. Andere bekende pachters vormen leden van de Zilker familie Van Schooten, die tot ver in de 17e eeuw op de boerderij met 36 morgen land (31 hectare) woonde. Het bezit wordt tijdens hun pacht overgedragen aan Frans van Dusseldorp die juridisch adviseur was van de familie Van der Laen. Frans wordt later priester en is bekend door zijn werk “Annales” over de eerste helft van de 80-jarige oorlog. Hij was fel roomsgezind, dit in tegenstelling tot de familie Van der Laen, die de Reformatie steunde. Dat is best opmerkelijk, het leert ons dat zakelijke belangen belangrijker werden geachte dan religieuze principes.
Leidenaar Van Dusseldorp verhuist naar Emmerich en verkoopt de boerderij aan zijn zaakwaarnemer Gerrit van Buijtewech. Diens dochter Machtelt draagt via testament Ter Lugt op aan haar neef, de baron Van Wassenaar. De boerderij blijft 80 jaar adellijk bezit en wordt in die periode verpacht aan de familie Heemskerk. Bij verkoop in 1764 komt Ter Lugt voor het eerst in handen van een boerenfamilie. De zwagers Simon Verdegaal en Simon Oostdam behoren tot de rijkste boeren van het dorp en kopen samen voor 5400 gulden de boerderij met nog altijd 31 hectare land.
In 1775 neemt Huibertje Heemskerk, weduwe van Simon Verdegaal de helft van de erven Oostdam over, maar overlijdt kort daarna. Via dochter Maartje Verdegaal en haar man Cornelis Heemskerk blijft de boerderij binnen de familie. In 1846 koopt Hendrik Pennings de helft van het bij vererving gesplitste bezit, de andere helft had hij eerder verworven. Hendrik kende persoonlijke tegenslag door het verlies van drie echtgenotes maar was als ondernemer zeer succesvol. Voor zijn tijd was hij bijzonder rijk. Vermogen dat hij verspreid belegde, onder meer in staatsobligaties, spoorlijnen en mijnbouw. Daarnaast was hij eigenaar van meerdere boerderijen in ons dorp en de Haarlemmermeer. Het verschafte hem invloed, die hij gebruikte door bijvoorbeeld te pleiten voor bouw van een kerk aan de Ruigenhoek, tevergeefs. Na zijn dood krijgt zijn vierde echtgenote Krijntje Oostdam boerderij Ter Lugt toebedeeld, met in die jaren 48 hectare aan landerijen. In 1902 wordt Adriaan Pennings de laatste eigenaar van het oude boerderijgebouw, dat eind 1916 door brand verloren gaat. Adriaan bouwt het bestaande huis Ter Lucht, dat dus een eeuwfeest mag vieren. Alstublieft, vijfhonderd jaar Ter Lugt in zeshonderd woorden.
