Je bekijkt nu Kasteel de Boekhorst 10. Gerard Martini en de Boekhorst
Boekhorstverzameling JD

Kasteel de Boekhorst 10. Gerard Martini en de Boekhorst

Met de nieuwe Zanderijweg tussen Herenweg en het Bavoterrein krijgt een oud verbindingspad een nieuw leven. Het voerde vanaf de Herenweg over de Boekhorsterberg naar het kasteel de Hooge Boekhorst. Hoewel het gebouw vanaf 1743 werd afgebroken vormde de Heerlijkheid van de Hooge Boekhorst nog lang een eenheid. In 1858 koopt de rechtsgeleerde en letterkundige Gerardus Martini het heerlijkheidrecht en de onroerende goederen. Voor de ruim 205 hectare grond en enkele gebouwen betaalt hij het ronde bedrag van 40.000 gulden. Daaronder viel overigens niet boerderij de Hooge Boekhorst want die is in 1834 gekocht door Leendert van den Burg.

Gerard Martini heeft een positieve invloed gehad op het dorp Noordwijkerhout in de slechts 10 jaar dat hij eigenaar was van de Boekhorst, het Kerkeduin en vele percelen weiland en geestland. De Amsterdammer had ook oprechte belangstelling voor de historische achtergrond van zijn heerlijkheid de Hooge Boekhorst. Dat kunnen we afleiden uit de verzameling die hij aangelegd heeft over het voormalige kasteel en naaste omgeving. Daaronder hoorde onder meer een kopie van de kaart uit 1582 die in het Nationaal Archief nog altijd te zien is. Het is niet een exacte kopie. Er zijn enkele verschillen waaruit we mogen concluderen dat Martini heeft geprobeerd de oorspronkelijke kaart naar zijn tijd te vertalen. Een voorbeeld is een weiland in de westhoek van de Hooge Boekhorst die nog wel op de kaart van 1582 staat maar niet meer op de kaart van Martini te vinden is. De verschillende percelen heeft hij zoveel mogelijk van de oorspronkelijk naam voorzien. Zijn wegen lopen wat anders en zo zijn er nog wat kleine verschillen.

Uit een andere tekening kunnen we opmaken dat Gerard Martini heeft geprobeerd de oorspronkelijke bebouwing van het kasteelterrein te reconstrueren aan de hand van oude kaarten.

Kaart van het Boekhorstterrein gemaakt in opdracht van Gerard Martini, studie naar bebouwing.

Ook behoorde tot zijn verzameling een fraaie tekening, een kopie van het familiewapen dat in de 1603 gebouwde poort ingemetseld was. Dat poortwapen is bewaard gebleven. Tenslotte is er een aparte gekleurde tekening van het Boekhorstwapen. Het is niet duidelijk wat de achtergrond voor dit wapen is. Het lijkt alsof het gemaakt is naar het voorbeeld van het wapen uit het poortgebouw, maar het blijft giswerk. Dat poortgebouw stond mogelijk ook op een andere plek dan is ingetekend op de kaart uit het Nationaal Archief van 1587. Op die kaart heeft de poort een andere vorm dan wij kennen van de bewaard gebleven foto. Alle gebouwen bevinden zich op de kaart achter de poort op een terrein dat omgeven wordt door een sloot of gracht. Die sloot is aan de zuidzijde verdwenen op de kadasterkaart van 1818/1832 en boerderij de Hooge Boekhorst zou volgens het kadaster aan de zuidzijde van de sloot gestaan hebben. Die boerderij wordt al voor 1587 genoemd, maar op de kaart uit dat jaar lijkt hij binnen het kasteelterrein en de omliggende sloten te staan. Het valt daarom niet uit te sluiten dat de nieuwe poort op een andere plek is gebouwd in 1603. Andere optie is dat de boerderij is herbouwd iets buiten het kasteelterrein.

Mogelijk was Gerard Martini ook op zoek naar antwoorden op dit soort vragen. Zijn Noordwijkerhoutse bezit is in meerdere fasen verkocht na 1868.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.